Onderzoek ademwerk

Onlangs heeft er vanuit de psychologie een grootschalig onderzoek plaatsgevonden, met betrekking tot ademwerk. Het doel van het onderzoek was het nauwkeurig identificeren van therapeutisch ademwerk, en wat zij voor invloed hebben op lichaam en geest. In dit onderzoek kwam naar voren dat de meeste vormen van ademwerk niet significant van elkaar verschillen. Zij maken allen gebruik van de ‘verbonden ademhaling’  om in contact te komen met verdrongen materiaal, en om emotionele ervaring te verdiepen. Helaas is er vaak een gebrek aan een theoretisch raamwerk en ontbreekt enig wetenschappelijk onderzoek, met uitzondering van het werk van Stanislav Grof en Wilhelm Reich. Ook  de talrijke  z.g 'neo-Reichiaanse' therapieën blijven beneden het niveau  van Reichs authentieke werk. Reich wordt erkend als grondlegger van een psychotherapeutische benadering die zich concentreerde op  zowel de psychische als de somatische aspecten van het karakter van de mens. Het bestaat uit intensief ademwerk en subtiel lichaamswerk met de karakterstructuren als verbindende factor. Reich verdeelde het lichaam in zeven gebieden, ( segmenten) waar de chronische spierpantsers ( pantsers) zich hebben vastgezet. Een karakterstructuur is een overlevingsstrategie. Deze strategie ontstaat in de kindertijd. Zij bestaat voornamelijk uit pogingen om met de buitenwereld in contact te treden, en tegelijkertijd de mogelijkheid open te houden om er aan te ontsnappen.  Een goede training en vooruitziendheid van de therapeut is vereist, om het risico van fysieke interventies die verkeerd worden geïnterpreteerd te vermijden. Ook moet hij voldoende getraind zijn in het herkennen van zowel neurotische ademhalingsbeperkingen als spierpantsering Onjuiste diagnose kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de lichamelijke en psychische  gezondheid van de cliënt.

.

De rol van de ademhaling

Het is belangrijk om te weten wat voor rol de ademhaling speelt in het menselijke leven.  Het leven begint met een inademing en eindigt met een laatste uitademing. Vanaf het moment dat we geboren worden tot het moment dat we sterven, ademen we continu. Op fysiek niveau zorgt de inademing voor zuurstof O2, wat nodig is voor de functie van alle cellen in ons lichaam, en omgekeerd ademen we kooldioxide CO2 uit. Ons ademhalingssysteem zorgt dus voor O2 en verwijdert CO2, aangepast aan ons niveau van inspanning. Op deze wijze werkt de ademhaling continu en meestal op onbewust niveau. Ademen beperkt zich echter niet alleen tot de onbewuste functies van het menselijk lichaam.  Ademen verbindt ook  het autonome met het vrijwillige zenuwstelsel van het lichaam. Het functioneert zowel instinctief als met bewuste controle. Het is een dynamische verbinding tussen lichaam en geest. Deze verbinding komt vaak tot uiting in de uitgesproken rol die ademhaling speelt in onze emotionele ervaring. Het ritme van de ademhaling valt samen met onze fysieke activiteiten en onze emotionele toestanden. Als we ontspannen zijn vertraagt en verdiept de adem. Wanneer we boos of overstuur zijn neemt de adem toe of wordt oppervlakkig. Angstige mensen spreken aan het einde van  de inademing met een hoge stem. Depressieve mensen echter hebben de neiging om te zuchten en te spreken  met een lage stem. De ademhaling weerspiegelt voortdurend onze mentale- en fysieke toestand. Maar  biedt ook een inkijk in lichaam en geest, en onze fundamentele emotionele ervaring.

 

 

Het belang van de ademhaling

Het belang van de ademhaling staat centraal in Reichs werk. Reich stelde dat het onvermogen van neurotici om volledig in of uit te ademen  een gevolg was van het in stand houden van angst die zich in de kindertijd heeft gevormd. Door een langdurige blootstelling aan stress raken mensen geconditioneerd om te onderdrukken of natuurlijke gevoelens te vervormen. Deze chronische stress wordt opgeslagen in het lichaam als spierpantser, waardoor het natuurlijke ritme van de ademhaling wordt verstoord en  de vloeiende emotionele expressie wordt onderdrukt. Dit roept de vraag op waarom ademen zo'n belangrijke rol speelt tijdens het onderdrukken van emoties. Volgens Reich wordt door de remming van de ademhaling minder zuurstof door het lichaam opgenomen, waardoor er door het organisme ook minder energie wordt geproduceerd, om uiteindelijk ook de productie van angst te verminderen. Door beperkingen in de ademhaling beperken mensen ook hun vermogen om intensief te voelen. Op die manier kunnen ze hun woede in bedwang houden en hun keel dicht knijpen om schreeuwen te voorkomen. Omgekeerd resulteert de onderdrukking van elk gevoel weer de remming van de ademhaling. De belangrijkste reden voor een beperkende ademhaling is om onaangename lichamelijke sensaties niet meer te voelen. Naarmate de behandelingen van Reich evolueerde begon hij ook biodynamisch lichaamswerk toe te passen om de disfunctionele ademhaling tegen te gaan

 

 

.